Η ανάγκη αλλαγής σχολείου ως έκφραση των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των γονιών και η πρόταση του σήμερα

          Στέλλα Μπαδικιάν, μαθηματικός , λειτουργός στη Δημόσια Εκπαίδευση ,  μέλος της Παιδαγωγικής ομάδας «Σκασιαρχείο» stella.badikian@hotmail.com

Αν κοιτάξουμε την σημερινή  πραγματικότητα, θα έλεγε κανείς πως το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο που φαίνεται να κυριαρχεί  στον κόσμο  μας είναι η  διαρκής αλλαγή σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής , οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής. Τα πάντα αλλάζουν γύρω μας με φοβερούς ρυθμούς. Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας οδήγησε τον άνθρωπο στην αλαζονεία με αποτέλεσμα κορυφαίες ηθικές και πνευματικές αξίες (όπως η αγάπη, η δικαιοσύνη, η ελευθερία, η εντιμότητα) να αμφισβητούνται και να παραμελούνται ή να παραβαίνονται και ιδεολογίες να καταργούνται. Επικρατεί η αυθαιρεσία, οι διακρίσεις, το μίσος, η αλαζονεία των ισχυρών, η πενία και η βία, η εξαθλίωση και η δυστυχία. Έτσι, λαοί αναγκάζονται να ξεριζωθούν από την πατρίδα τους και να πάρουν τον  δρόμο της προσφυγιάς, κάτω από άδικες συνθήκες συνήθως , για να ξεκινήσουν από την αρχή σε έναν άλλο τόπο.

  Τα κοινωνικά δεδομένα  διαφοροποιούνται συνεχώς παντού και στο χώρο του σχολείου. Το σχολείο φαίνεται να δυσκολεύεται  να αναδιαμορφωθεί προκειμένου να εκπληρωθούν οι στόχοι της εκπαίδευσης μέσα στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες .

Οι μαθητές  δείχνουν να βιώνουν το σχολείο ως ανταγωνιστικό χώρο όπου λείπει η ομαδικότητα και η συνεργασία. Το αντικείμενο της μάθησης  βρίσκεται πολύ μακρά από τα ενδιαφέροντά τους, ενώ   κρίνονται  (αξιολογούνται) από την επίδοσή τους πάνω σε αυτό. Σε πολλές περιπτώσεις   φαίνονται να μην είναι ευτυχισμένα στο σχολείο, δείχνουν να αισθάνονται ανία μέσα στην τάξη τους, οι επιδόσεις τους στα μαθήματα δεν είναι ικανοποιητικές, έχουμε  πολύ συχνά προβλήματα συμπεριφοράς (παραβατικότητα , βία, επιθετικότητα)  και υψηλό ποσοστό σχολικής διαρροής. 

Ειδικότερα τα παιδιά   είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους καθώς προέρχονται από διαφορετικές χώρες , διαφορετικές κοινωνικοοικονομικές τάξεις , έχουν διαφορετικές κουλτούρες . Ορισμένοι μαθητές έχουν  πρόβλημα  με το θέμα της γλώσσας , οπότε οι δυσκολίες στην επικοινωνία , στις διαπροσωπικές σχέσεις και το χαμηλό μαθησιακό  επίπεδο είναι σχεδόν δεδομένα. Ούτως ή άλλως, αρκετά είναι τα  παιδιά που συναντούν δυσκολίες όταν προσπαθούν να ενταχθούν   στις ομάδες των συνομηλίκων τους με αποτέλεσμα να απομονώνονται και να μην έχουν κίνητρο να προσπαθήσουν οπότε και το ενδιαφέρον τους για το σχολείο μειώνεται. Είναι λοιπόν φανερό ότι ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι ιδιαίτερα απαιτητικός καθώς καλείται να ασκήσει το διδακτικό και παιδαγωγικό έργο του μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον , το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις αποτελεί και για τον ίδιο ένα ανταγωνιστικό χώρο , αφού η απαξίωση από τους μαθητές , τους γονείς και τους συναδέλφους του έρχεται όταν δεν τα καταφέρνει. Προσπαθεί να καλύψει την ύλη που έχει ορισθεί στο μαθησιακό του αντικείμενο χωρίς να είναι πάντα σίγουρος ότι η γνώση αυτή θα αποτελέσει πραγματικό εφόδιο για το μέλλον των μαθητών του. Οι εκπαιδευτικοί είναι επιφυλακτικοί απέναντι στις καινοτομίες, καθώς οι προσπάθειες που έχουν μέχρι τώρα γίνει  αποσπασματικά για να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση δεν είχαν ιδιαίτερα αποτελέσματα. Σε πολλές περιπτώσεις οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν μια αμυντική, αποστασιοποιημένη  στάση που τους οδηγεί  στο να νοιώθουν ανία και οι ίδιοι μέσα στο σχολείο .

Το σχολείο παραμένει παραδοσιακά κλειστό , ουσιαστικά στους γονείς και στις τοπικές κοινωνίες, παρόλο που πολύ συχνά εκφράζουν την  ανάγκη  να συμμετέχουν πιο ενεργητικά στην σχολική ζωή , προκειμένου να μοιραστούν τις ανησυχίες των παιδιών τους .

Στην  εκπαιδευτική πραγματικότητα η ανάγκη για αλλαγή στο κλίμα του σχολείου , στις ιδιαίτερες διαδικασίες κοινωνικοποίησης των μαθητών, στην συνεργασία των εκπαιδευτικών μεταξύ τους , στη συνεργασία με τους γονείς, στον τρόπο διδασκαλίας, ίσως είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Από τα παιδιά αυτό εκφράζεται με κάθε τρόπο, χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της έκφρασης είναι η ταινία «Αν όχι εμείς , τότε ποιοι;» της Νικολέτας Παπαθανασίου.

Η πρώτη προσπάθεια  να αξιοποιηθούν οι παιδαγωγικές αρχές του Celestin Freinet και του Μίλτου Κουντουρά στο σημερινό σχολείο ξεκίνησε το 2009 με το πρόγραμμα «Σχολεία Συνεργατικής μάθησης καιΠρόληψης». Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την κατάρτιση εκπαιδευτικού προσωπικού σε ότι αφορά στην πρόληψη ενάντια στη βία, τα ναρκωτικά, την κατάθλιψη και την εφηβική αυτοκτονικότητα. Την επιστημονική ευθύνη είχε η ομότιμη καθηγήτρια ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  Μίκα Χαρίτου – Φατούρου. Η εφαρμογή του στηρίχθηκε στην συνεργασία εθελοντών εκπαιδευτικών και ψυχολόγων και τέλεσε υπό την αιγίδα ΑΠΘ. Το πρόγραμμα αυτό σχεδιάστηκε με σκοπό να αποτελέσει μια πρόταση πρόληψης των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων από τα οποία «πάσχουν» τα σχολεία μας (βλ. Χαρίτου-Φατούρου, 2000), προάγοντας τις κοινοτικές αξίες όπως η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη, η ισότητα και εφαρμόστηκε ερευνητικά τις σχολικές χρονιές 2010 – 2011 και 2011 – 2012 σε  δημοτικά και γυμνάσια σε όλη την χώρα.

Από τον Σεπτέμβρη 2016 δημιουργήθηκε και λειτουργεί το «Δίκτυο συνεργατικών σχολείων με την παιδαγωγική Freinet»

 Στο πλαίσιο αυτό το σχολείο λειτουργεί ως κοινότητα με την στήριξη και την συνεργασία των τριών παραγόντων που λαμβάνουν μέρος στην εκπαιδευτική διαδικασία , δηλαδή των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων. Το μάθημα στην τάξη  γίνεται σε  συνεργατικό κλίμα μέσα από την οργανωμένη μικροομάδα .   Γίνεται προσπάθεια να χρησιμοποιούνται όσο το δυνατό περισσότερο βιωματικές μέθοδοι διδασκαλίας του μαθησιακού αντικειμένου, χωρίς όμως να αλλάζει η ύλη ή το αναλυτικό πρόγραμμα. Δεν επιτρέπονται οι ποινές. Οι κανονισμοί μπαίνουν από τους ίδιους τους μαθητές με την καθοδήγηση του δασκάλου στην αρχή της χρονιάς. Οι μαθητές θέτουν από μόνοι τους τα προβλήματα τους που ανακύπτουν στην καθημερινότητά τους και προσπαθούν από μόνοι τους να τα λύσουν στα συμβούλια της τάξης και στις συναντήσεις με τους γονείς. Τα παιδιά αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και γίνονται υπεύθυνα ενώ παράλληλα καλλιεργούνται οι κοινωνικές δεξιότητες. Το σχολείο δίνει την δυνατότητα στους  γονείς  να συμμετέχουν ουσιαστικά στην σχολική κοινότητα. Τέλος οι εκπαιδευτικοί αλληλοστηρίζονται στο εκπαιδευτικό έργο και διαχειρίζονται από κοινού τα θέματα της καθημερινής σχολικής ζωής.

 Πρόκειται για μια προσπάθεια ανταλλαγής απόψεων και πρακτικών από εκπαιδευτικούς που έχουν επιμορφωθεί πάνω στην παιδαγωγική Freinet (http://diktyofreinetgr.wixsite.com/diktyofreinet). Επίσης τις σχολικές χρονιές 2016 -17 και 2017-18  διοργανώθηκε και λειτουργεί  πιλοτικό πρόγραμμα για την εφαρμογή της Παιδαγωγικής Φρενέ στη δημόσια εκπαίδευση σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Βόλο, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και τη συνεργασία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής πολιτικής από την παιδαγωγική ομάδα για τη διάδοση της παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο - Πειραματικοί ψηλαφισμοί για ένα σχολείο της κοινότητας» (https://skasiarxeio.wordpress.com/) σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών (http://pilotikofreinet.weebly.com/) .

Βιβλιογραφία:

  Μπαδικιάν Σ. (2016) «Συνεργατικά σχολεία με την Παιδαγωγική Freinet, Διαδικασίες εφαρμογής», Αθήνα

Προετοιμασία για τη Δημοκρατία

Αναδημοσίευση κειμένου του John Abbott  (2012)

Τα σχολεία, ως σχετικά αυτοτελείς κοινότητες αποτελούμενες από ανθρώπους διαφορετικού χαρακτήρα και ικανότητας, θα πρέπει, με τον τρόπο που οργανώνονται, να αντικατοπτρίζουν τη δυναμική των λιγότερο δομημένων φυσικών κοινοτήτων στις οποίες οι νέοι αναπόφευκτα θα αποφοιτήσουν ως ενήλικες.

Τα σχολεία θα είναι επιτυχημένα όταν θα ενσταλάζουν στα παιδιά  πνεύμα φροντίδας και αλληλεξάρτησης με εκτίμηση για την κουλτούρα και τις τεχνικές γνώσεις τους, παρέχοντας δεξιότητες να μαθαίνουν μέσω αποτελεσματικής αυτοκατεύθυνσης. Μόνο τότε οι μαθητές τους θα γίνουν οι καλύτεροι εγγυητές μιας ευρύτερης κοινωνίας που είναι άξια, όμορφη και αρμονική.
  Αυτά έγραψε ο John Dewey, ένας αξιοθαύμαστος άνθρωπος του οποίου ο μακρύς βίος (πέθανε το 1952 στην ηλικία των ενενήντα τριών) και η μακροζωία των προγόνων του (ο πατέρας του γεννήθηκε το 1811 και ο παππούς του πριν τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας) . Ο ίδιος μοιάζει σαν ένας σαν ένα πνευματικός κολοσσός για μεγάλο μέρος του δέκατου ένατου και το μισό του εικοστού αιώνα . Καθηγητής ανά περιόδους,  φιλοσοφίας, ψυχολογίας και παιδαγωγικής στα νεοσυσταθέντα πανεπιστήμια της Μινεσότα, του Μίτσιγκαν και του Σικάγου και στη συνέχεια στο περίφημο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια της πολιτείας της Νέας Υόρκης, τα συλλεγέντα γραπτά του γεμίζουν τριάντα επτά τόμους.

Το ενδιαφέρον του Dewey την Αγγλική κουλτούρα έγκειται στον τρόπο που οι πρώιμες ρίζες του στο Βερμόντ αντικατοπτρίζουν τις εμπειρίες που θα ήταν κοινές για πολλούς Άγγλους πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση. Μέσα στο δικό του βίο, ο Dewey επρόκειτο να προωθήσει και να συμπυκνώσει όλα τα φιλοσοφικά, κοινωνικά και εκπαιδευτικά ζητήματα που προέκυψαν είτε στην Αμερική είτε στην Αγγλία, καθώς οι αγροτικές οικονομίες έδωσαν θέση στον βιομηχανικό κόσμο, ο οποίος με τη σειρά του μεταφέρθηκε στην Ατομική Εποχή - , της κοινότητας, της παιδαγωγικής και της τελικής σημασίας . 

Ήταν ο φιλόσοφος που ήταν κατάλληλος για την εποχή του, ο απόλυτος σκεπτόμενος που η αγγλική κοινωνία τότε είχε σε μεγάλη έλλειψη.

Ενώ ο Frederic Winslow Taylor ασχολήθηκε κυρίως με την αποτελεσματική οργάνωση της εργασίας, ο John Dewey ήταν αποφασισμένος να καθορίσει μεθόδους μάθησης που ήταν σύμφωνες με την ανθρώπινη φύση3. Ο Dewey ήταν τρια χρόνια μεγαλύτερος από τον Taylor. Είχε μεγαλώσει στη μικρή εμπορική πόλη Burlington, περίπου τριακόσια μίλια βόρεια της βιομηχανικής Βοστόνης, που περιβάλλεται από βουνά και λίμνες μεγάλης ομορφιάς. Ένα κάπως ευαίσθητο και ευαίσθητο παιδί, είχε την ελευθερία να μεγαλώνει αργά, να περιπλανάται ευρέως στην ύπαιθρο και να διατηρεί τη συντροφιά των εμπόρων, των τεχνιτών και των ιθαγενών Ινδιάνων που εξακολουθούσαν να τηρούν ορισμένους από τους παραδοσιακούς τρόπους και τα έθιμά τους. Το Burlington διατήρησε τον αέρα μιας πρωτοποριακής πόλης, ενός τόπου στον οποίον η πολιτική της τοπικής αυτοδιοίκησης πραγματικά εξαρτιόταν από τη δημόσια συζήτηση και απο τη διαβούλευση, μια κοινότητα μόλις επτάμιση χιλιάδων κατοίκων που μοιάζει πολύ με μια αγγλική εμπορική πόλη της προ-βιομηχανικής εποχής.

Ο Dewey συγκρουόταν συχνά με τον Τέιλορ, διότι η επιστημονική διοίκηση κατήργησε το τι είδε ο Dewey ως την ίδια την ουσία της ανθρωπιάς μας, δηλαδή την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε τα πράγματα για τον εαυτό μας. Ο άνθρωπος ζει τη ζωή του στο σύνολό του, υποστηρίζει ο Dewey, όχι σε ξεχωριστά τμήματα που ονομάζονται εργασία και αναψυχή, ή σχολείο ή  κοινότητα 4. Πίστευε ότι η δημοκρατία εξαρτάται από μια συνεχή ροή σκεφτόμενων ανθρώπων που αναπτύσσουν τη νοημοσύνη τους με ό, τι κάνουν για τη δημοκρατία, μόνο εάν οι άνθρωποι είναι αρκετά μορφωμένοι για να καταλάβουν τι συμβαίνει γύρω τους. Εάν οι εργοδότες (υπό την επιρροή του Taylorism) αντιμετωπίσουν τους ανθρώπους σαν αυτόματα τότε η ανθρώπινη φύση υπολειτουργεί και οι άνθρωποι χάνουν κάθε αίσθημα ευθύνης για τη ζωή τους. Η ίδια η κοινότητα γίνεται μια νεφελώδης έννοια και η ίδια η δημοκρατία αποδυναμώνεται.

Ο Dewey συμφωνούσε ολόψυχα με τον Αριστοτέλη όταν είπε: «Χωρίς έναν ενεργό ρόλο στην κοινωνική ζωή δεν θα μπορούσε κανείς να ελπίζει να γίνει υγιής ο άνθρωπος».

Φοβόταν τη φθίνουσα επιρροή της κοινότητας, καθώς η εκβιομηχάνιση, ξερίζωσε την καρδιά από τις κοινότητες γιατί χωρίς την πολυμορφία ενός πλήθους ανθρώπων που πηγαινοέρχονταν για τις καθημερινές τους υποχρεώσεις οι νέοι δεν θα έφθασαν ποτέ να εκτιμήσουν εκείνα τα άυλα που κρατούν την κοινωνία μαζί. Πάνω απ 'όλα, πίστευε ο Dewey, ο στόχος της εκπαίδευσης έπρεπε να είναι η ανάπτυξη του παιδιού σε όλη του την ολότητα. Δεν μπορείτε να μεγαλώνετε εφυή παιδιά, υποστήριξε ο Dewey, σε έναν κόσμο που δεν είναι κατανοητός γι αυτά. Στο οποίο θα μπορούσαμε να προσθέσουμε τις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα ότι οι δρόμοι που δεν είναι ασφαλείς για τα παιδιά να παίξουν είναι εξίσου ένα μέτρο της αποτυχημένης εκπαιδευτικής πολιτικής όπως οι 'καμένοι' εκπαιδευτικοί και οι παρκμάζουσες σχολικές τάξεις.

Αντί να αφήσουν τα παιδιά στις δικές τους καταστάσεις, όπως είχε συστήσει ο Γάλλος φιλόσοφος Rousseau ή να επιβάλουν τα θέματα στους μαθητές, όπως συνέστησαν οι παραδοσιακοί, ο Dewey πρότεινε να οικοδομηθεί ένα περιβάλλον στο οποίο το παιδί, ενώ ασχολείται με οικείες δραστηριότητες, θα αντιμετώπιζε ένα πρόβλημα που λύνεται μόνο με τη βοήθεια των γνώσεων και των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν εντός των παραδοσιακών μαθημάτων.

Ένα τέτοιο καθήκον θα απαιτούσε εκπαιδευτικούς εξαιρετικής ικανότητας και ορθού χαρακτήρα. Αυτό δεν ήταν τόσο μια προσέγγιση με επίκεντρο το παιδί, αλλά αυτό που ο Dewey ονομάζει «παιδαγωκεντρική παιδεία» ή «δασκαλοκεντρική παιδαγωγική»  

Που είναι συχνά αυτό που έκανε τους εκπαιδευτικούς διαχειριστές να μη θέλουν να εφαρμόσουν τις ιδέες του - φοβούνταν ότι δεν θα υπήρχαν αρκετοί επαρκείς εκπαιδευτικοί για να το κάνουν αυτό και αντίθετα κινήθηκαν με κριτήριο τη δική τους ασφάλεια, διορίζοντας εκπαιδευτικούς τους οποίους θα μπορούσαν να ελέγχουν και να παρακολουθούν πιο εύκολα.

Πηγή

Μετάφραση από την αγγλική γλώσσα: Ομάδα μετάφρασης EUDEC Greece

Η μεγαλύτερη έλλειψη στα σχολεία μας

"Είναι κοινό μυστικό, εδώ και αρκετά χρόνια στους κλάδους της ψυχολογίας και της κοινωνιολόγιας, πως ο τρόπος που ο άνθρωπος μαθαίνει και ολοκληρώνεται ως προσωπικότητα, δεν έχει καμία σχέση με αυτό που προσφέρει το σχολείο και η αστική κοινωνία σήμερα . Η αντικειμενικοποίηση της εκπαίδευσης, η βαθμοθηρία, τα έπαθλα , οι διαγωνισμοί, η υλιστική συμπεριφοριστική προσέγγιση, και η ανταγωνιστικότητα δημιούργησαν και δημιουργούν προβλήματα(προβλήματα περιβαλλοντικά, οικονομίας, εκπαίδευσης και οικογένειας). Είμαστε μια κοινωνία που έχουμε δομήσει τις σχέσεις μας( ανθρώπινες επαγγελματικές κ.α) στα πιο πάνω χαρακτηριστικά! "
Στελιος Μιχελάκης, δάσκαλος

Η μεγαλύτερη έλλειψη στα σχολεία μας που είναι σκανδαλώδης και δεν απαιτείται ούτε ένα ευρώ παραπάνω για να καλυφθεί από την πολιτεία είναι η εφαρμογή του άρθρου 12 της διακήρυξης των δικαιωμάτων του παιδιού. Εφαρμοσμένη άμεση δημοκρατία σε κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα και συνεργατική κουλτούρα μάθησης. Ισοτιμία σχέσεων μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων και όλα τα υπόλοιπα ακολουθούν. #αρθρο12

  Βέβαια , η αναμενόμενη αντίδραση δύναται να αντικατοπτρίζεται σε μια λογική όπου τα πραγματα μπερδευονται στην ''ισοτιμια''σχεσεων! Μία εκπαιδευτικός μας εκμυστηρεύτηκε πως καποτε μια μαθητρια Λυκειου, της μίλησε απρεπως.Την ρωτησε πως και δεν ντρεπεται γι'αυτο που κανει και η απαντηση της ηταν αυτη << Για πιο λογο να ντραπω αφου ειμαστε ισοι!>>. Ισοτιμια στον σεβασμό λοιπον ειναι το ζητούμενο. Μα πως επιτυγχάνεται; 

Πραγματι, αυτη η περιπτωση που μολις προαναφέρθηκε ειναι σύμπτωμα της νοσηρής κατάστασης που δημιουργειται απο την καταναγκαστική εκπαιδευτική συνθήκη που εφαρμοζεται στα σχολεια μας και εχει να κανει με την επιβολη των ενήλικων , συμπεριφορων και προγραμματων , οπου ιδανικά θα επρεπε να επιζηταται η συναίνεση των ανηλίκων , αλλα και η ουσιαστικη συμμετοχη τους στη διαμορφωση καθε δραστηριοητας που τους αφορα (και αυτο δεν αποκλειει το αναλυτικο προγραμμα ουτε τη λήψη αποφασεων για το σχολικο περιβαλλον) . 

Μια κουλτουρα αποδοχης και κατανοησης των αναγκων του παιδιου απο την πρωτη ηλικια, που συγκροτειται και συντιθεται σε σχεσεις αλληλοσεβασμου, που προκυπτει απο το συνεργατικο πνευμα και την ελευθερια να εισαι ο εαυτος σου, ως παιδι, (βλ. δικαιωμα στο παιχνδι που ειναι ο φυσικος τροπο μαθησης) , δεν αφηνει περιθωρια για ενηλικιστικες συτμπεριφορες επιβολης, εμπλουτιζει το εδαφος της κοινής δρασης, δημιουργει τα εχεγγυα για ουσιαστικη ισοτιμια , καρπος της οποιας ειναι ο αλληλοσεβασμος. 

Στα εκπαιδευτικα συμπεριληπτικά περιβαλλοντα οπου εφαρμοζονται ο αρχες της δημοκρατικης παιδειας (σχολικό συμβούλιο, ελευθερία επιλογών, απουσία βαθμολόγησης), δεν τιθεται θεμα ισοτιμιας στο σεβασμο , γιατι πολυ απλα δεν υπαρχει το υποβαθρο για να καλλιεργηθει η αντιδραση εκ μερους των εφήβων ειδικότερα, οπως στην περιπτωση που προαναφέρθηκε και αποτελει χαρακτηριστικο συμπτωμα μιας αντιπαιδαγωγικής εκπαιδευσης. 

Περισσοτερες λπτομερειες για την αποτελεσματικοτητα στη διαχειριση των σχεσων και των συμπεριφορων αναμεσα σε ενήλικες και ανηλίκους στα #δημοκρατικά_σχολεία  του εξωτερικού μπορούμε να αντλήσουμε από την EUDEC.
 

Τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας και η Δημοκρατική Παιδεία

Με αφορμή τη δημόσια προβολή της ταινίας ντοκιμαντέρ "Rebel High School" μας απασχόλησαν οι συλλογισμοί που ακολουθούν :


Τα λεγόμενα ενός απο τους πρωταγωνιστες της ταινιας στο τρέιλερ , απηχούν πολύ τα συμπερασματα που αναφερει στα βιβλία του , προϊον πολυετούς έρευνας , ο εξελικτικός ψυχολόγος Peter Gray , δηλαδή οτι το βασικό κίνητρο της μάθησης ενεργοποιείται μόνο από ειλικρινες και βαθύ ενδιαφέρον εκ μερους του υποκειμένου. 
Εδώ εστιάζεται και η βασική αντινομία του υπάρχοντος εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Δυστυχως διαθετουμε ενα εκπαιδευτικο σύστημα εχθρικό προς τα δικαιωμάτα των παιδιών (χαρακτηριστικά η αθέτηση του #άρθρο12 εντός του σχολείου) που αναπαράγει τον εαυτό του αενάως, δημιουργώντας αδιέξοδα που σχετίζονται με τη συνολικη απαξιωση του (με αποτελεσμα τα αθρόα ποσοστά διαρροής στην εφηβική ηλικία).
Αν το σχολείο 'πρωτης ευκαιρίας' λετουργούσε συμπεριληπτικά , επικεντρώνοντας το ενδιαφερόν του, στην ψυχοσυναισθητική φροντίδα του αναπτυσσόμενου ανθρωπου , εντος ενος συλλογικου περιβαλλοντιος αλληλοσεβασμού, ισότιμων σχέσεων και ελευθερίας, τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας θα ήταν ένας πλεονασμός και μόνο για εξαιρετικές περιπτώσεις.
Το ζήτημα παραμένει σε ανοιχτό διάλογο: Εχουμε δικαίωμα να εκπαιδεύουμε τα παιδιά με τον τρόπο που εκπαιδευτήκαμε κι εμείς; Η μήπως θα ήταν πιο γόνιμο να αναθεωρήσουμε ολικά τη στάση μας απέναντι σε ένα καθιερωμενο και απαρχαιωμένο σύστημα εκπαίδευσης που βασίζεται στον εξαναγκασμό από την πρώιμη παιδική ηλικία;
Θα μπορούσαμε άραγε να δημιουργήσουμε εστίες (#διάφανο_σχολείο) αυτοκατευθυνόμενης μάθησης #SDE που θα υπηρετούσαν ακριβώς τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε παιδιού , προσχωρώντας σε μια #χειραφετική_παιδαγωγική ικανή σε βάθος χρόνου να αποτελέσει τη βασική μαγια για τη μεταβατική κοινωνία δικαιοσύνης και ελευθερίας που οραματιζόμαστε;

Σχολικοί Συνεταιρισμοί

Συμμετοχή της παιδαγωγικής ομάδας "το Σκασιαρχείο" στη διήμερη συνάντηση Αλληλέγγυων σχολείων, Ιούνιος 2018

Βίντεο Ευάγγελος Βλαχάκης